SGK, mevcut uygulamaları sayesinde uygun şartları sağlayan vatandaşlara üç ayrı maaş bağlayabiliyor. Bu maaşlar; emeklilik geliri, eşten dolayı dul aylığı ve anne ya da babadan yetim aylığı olarak sıralanıyor. Üç maaş birden almak için farklı sosyal güvenlik kurumlarından hak kazanılmış olması önemli bir kriter. Özellikle sigorta girişi 1 Ekim 2008’den önce yapılanlar için bu uygulama daha sık görülüyor.
Bu durum, sosyal güvenlik sisteminin farklı kollara bölünmüş yapısının vatandaş lehine nasıl kullanıldığını gösteriyor. Aynı hanede birden fazla vefat eden kişi varsa, miras gibi SGK maaşları da bölünebiliyor.
Kadınlar İçin Hem Emekli Hem Dul Maaşı Hakkı
Çalışmamış ya da emekliliğini kazanmış kadınlar, eşlerinin vefatıyla birlikte dul aylığı almaya hak kazanıyor. Çalışmayan bir kadın için bu oran %75’e kadar yükselebiliyor. Eğer kadın çalışıyorsa ya da ek gelir elde ediyorsa, oran genellikle %50’ye düşüyor.
Bu maaş, kadının kendi emekli maaşıyla birlikte ödenebiliyor. SGK bu hakkı verirken hem gelir testi hem de sosyal güvenlik çakışmalarını göz önünde bulunduruyor. Aynı anda iki ayrı maaş alınması mümkün hale geliyor.
Yetim Kızlara Ömürlük Maaş
Evlenmemiş ve sigortalı olarak çalışmayan kız çocukları için yetim aylığı hakkı ömür boyu sürüyor. Erkek çocuklarla kıyaslandığında, kız çocuklarına daha uzun süreli destek sağlanıyor. Erkekler için bu destek 25 yaş sınırına ve öğrenim şartına bağlı olarak veriliyor.
Kız çocukları için herhangi bir yaş sınırı söz konusu değil. Ancak evlilik ya da işe giriş bu hakkın sona ermesine yol açıyor. Bu düzenleme, sosyal güvenliğin kadınlara yönelik ayrımcı değil, koruyucu yönünü yansıtıyor.
900 Günle Maaş Hakkı: Kimler Yararlanabilir?
Yalnızca 900 gün sigorta primi yatırmış kişiler dahi bazı durumlarda maaş alma hakkına sahip olabiliyor. Özellikle eşini ya da ebeveynini kaybetmiş kişiler SGK’ya başvurarak dul veya yetim maaşı alabiliyor. Bunun için medeni durum, gelir ve sosyal güvenlik kapsamı gibi şartların uygun olması gerekiyor.
SGK, yapılan başvuruları kapsamlı şekilde değerlendirerek hak sahipliğini onaylıyor. Mevzuata göre farklı kollardan alınan maaşlarda çakışma bulunmaması temel şartlardan biri. Böylece üç ayrı maaş hakkı, gerçekçi ve sürdürülebilir bir şekilde uygulanabiliyor.
