Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından duyurulan sonuca göre; 2025 yılının kelimesi "Dijital Vicdan" oldu. Geçtiğimiz yılın kazananı "Kalabalık Yalnızlık" kavramından sonra seçilen bu yeni terim, sosyal medya çağındaki davranışlarımızı sorgulatıyor. Peki, dijital vicdan nedir, ne anlama geliyor? İşte modern insanın yeni paradoksu...

Dijital Vicdan Ne Demek?

Sözlük anlamıyla vicdan; kişiyi kendi ahlak değerleri üzerine düşünmeye sevk eden içsel duygu iken, dijital vicdan bu duygunun ekranlara hapsolmuş halini tanımlıyor.

Ebu Ubeyde kimdir, nasıl öldü? Kassam Tugayları ne?
Ebu Ubeyde kimdir, nasıl öldü? Kassam Tugayları ne?
İçeriği Görüntüle

Bu kavram; insanların gerçek hayatta fiziksel bir çaba göstermek yerine, sosyal medyada sadece bir beğeni, paylaşım veya yorum yaparak insani sorumluluklarını yerine getirdiklerini hissetme durumudur. Yani vicdanın, fiziksel eylemden koparak "tıklanabilir bir işlem"e dönüşmesidir.

Bir Tıkla Gelen "Aldatıcı" Huzur

Dijital vicdan, bireylerin sosyal medya üzerinden gösterdiği duyarlılığı merkeze alıyor. Kavramın öne çıkan özellikleri şunlar:

  • Pasif Duyarlılık: Bir trajediyi paylaşarak o konudaki sorumluluğunu tamamladığına inanma eğilimi.

  • Sembolik Görünürlük: Merhamet ve insaf gibi derin duyguların, sadece profil fotoğrafları veya hikaye paylaşımlarıyla sınırlı kalması.

  • Vicdanı Rahatlatma Aracı: Gerçek hayatta müdahale edilemeyen olaylara karşı dijital ortamda verilen tepkinin, bireyde yarattığı sahte "görevini yapma" hissi.

Neden Yılın Kelimesi Seçildi?

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, halkın bu kelimeyi seçmesinin tesadüf olmadığını, günümüz insanının teknolojiyle değişen ahlaki duruşunu en iyi bu kavramın özetlediğini vurguladı. Uzmanlar, "dijital vicdan"ın özellikle toplumsal olaylarda gösterilen reflekslerin ne kadarının gerçek, ne kadarının sadece "görünürlük" olduğunu tartışmaya açtığı için büyük önem taşıdığını belirtiyor.

TDK’nın Önceki Seçimleri

  • 2024 Yılının Kelimesi: Kalabalık Yalnızlık

  • 2025 Yılının Kelimesi: Dijital Vicdan

Bu iki kavram arasındaki benzerlik dikkat çekiyor; her ikisi de modern dünyanın birey üzerindeki yalnızlaştırıcı ve mekanikleştirici etkisini gözler önüne seriyor.