Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni düzenlemeler, özellikle Kahramanmaraş gibi yeniden yapılanma süreci yaşayan şehirlerde hem yapı sahiplerine kolaylık sağlıyor hem de denetim firmalarına ciddi sorumluluklar yüklüyor.
Küçük İnşaatlara Serbest Denetim Hakkı
Yeni yönetmeliğe göre, inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılar, artık Bakanlığın elektronik dağıtım sisteminin dışına çıkarıldı. Bu kapsamda Kahramanmaraş’ta küçük ve orta ölçekli yapı yaptırmak isteyen vatandaşlar, istedikleri yapı denetim firmasıyla doğrudan sözleşme yapabilecek.
Benzer şekilde, daha önce inşaatı tamamlanmış ancak yapı kullanım belgesi alamamış binalar için de yeni bir fırsat doğdu. Bu yapılarda denetim hizmeti alınması, yapı sahibinin tercih edeceği firmayla mümkün hale geldi. Bu durumda ödenecek hizmet bedeli ise %1,75 ile %3,50 arasında değişecek. Güçlendirme projelerinde ise bu oran, yapı değerinin en az %25’i olarak belirlendi.
3 Ay Kuralı Geliyor: Atıl Kalan Projeler Hemen Sonlandırılacak
Yönetmelikte öne çıkan bir diğer madde ise, yapı denetim firmalarının aktif çalışmayan projelerde uzun süre beklemesini önlemeye yönelik. Artık firmalar, üstlendikleri projeye 3 ay içinde başlamazsa, sözleşmeleri feshedilecek. Bu süre daha önce 6 aydı.
Ayrıca, denetim görevlerini yerine getirmeyen firmalar hakkında da doğrudan sözleşme iptali ve yasal yaptırım uygulanabilecek.
45 ve Üzeri Denetim Firması Bulunan İllerde Yeni Atama Sistemi
Yeni Elektronik Dağıtım Tebliği’ne göre, Kahramanmaraş gibi 45’ten fazla yapı denetim kuruluşunun bulunduğu şehirlerde, aynı projeye iki farklı firma önerilecek. İlk firma 3 iş günü içerisinde seçilmezse, sistem otomatik olarak ikinci firmayı görevlendirecek. Bu uygulama, 1 Şubat 2026’ya kadar geçerli olacak.
15 Yıl İçinde Yıkılan Binaların Tüm Sorumluluğu Denetçide Olacak
En dikkat çeken değişikliklerden biri ise, Ceza Tebliği ile yapılan düzenleme oldu. Buna göre, yapı denetim firması tarafından kontrol edilen ve ruhsatlandırılan bir bina, 15 yıl içinde yıkılırsa, ilgili firma meslekten men edilecek ve teminatına el konulacak.
Ayrıca, inşaat sürecinde binanın taşıyıcı sisteminde onarılamaz hasar oluşmuş ve bu hasar nedeniyle yıkım gerçekleşmişse, firma yine doğrudan sorumlu tutulacak. Bu düzenleme ile yapı güvenliği daha sıkı kontrol altına alınırken, olası sorumsuzlukların da önü kesilmek isteniyor.
