Yeni model, sigorta başlangıç yılına bağlı olarak emeklilik yaşını ve prim gününü kademeli şekilde belirlemeyi öngörüyor.
Kademeli Emekliliğin Amacı
Kademeli emeklilik sistemi, çalışanların emeklilik şartlarını daha öngörülebilir hâle getirmeyi, EYT kapsamına girmeyenlerin mağduriyetini azaltmayı ve sosyal güvenlik sisteminde adil bir geçiş süreci oluşturmayı hedefliyor. Sistemde yaş ve prim günleri, kişinin işe giriş yılına göre adım adım artıyor.
Örnek Hesaplamalar
Taslak formüle göre bazı örnekler şöyle:
-
2000 sigorta girişli kadın: 43 yaş + 6.250 prim günü
-
2008 sigorta girişli erkek: 50 yaş + 6.850 prim günü
Bu örnekler, emeklilik yaşının sabit olmadığını ve sigorta başlangıcına göre kademeli şekilde yükseldiğini gösteriyor.
Meclis’e Sunulan Teklif
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, kademeli emeklilik teklifini TBMM’ye sunarak yasal süreci başlattı. Teklif, EYT sonrası kapsam dışında kalan çalışanlara yeni bir seçenek sunmayı amaçlıyor.
Bakan Işıkhan’dan Açıklama
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, sistemde köklü bir değişiklik planlanmadığını ve prim ile yıl şartlarının mevcut şekilde devam edeceğini belirtti. Bu açıklamalar, yasanın kısa vadede yürürlüğe girmesinin düşük ihtimal olduğunu gösteriyor.
Kimler Erken Emekli Olabilir?
Mevcut mevzuata göre erken emeklilik hakkı olan gruplar şunlar:
-
EYT’liler: Kadın 20 yıl + 5.000 prim günü, Erkek 25 yıl + 5.975 prim günü
-
Engelliler: %60 ve üzeri 15 yıl + 3.960 gün, %50–59 16 yıl + 4.320 gün, %40–49 18 yıl + 4.680 gün
-
Malulen emeklilik: En az %60 iş gücü kaybı, 10 yıl + 1.800 prim günü
-
Fiili hizmet süresi zammı alan meslekler: Maden işçileri, basın çalışanları, askerî personel vb.
-
Borçlanma hakkı olanlar: Kadın her doğum için 2 yıl (en fazla 3 doğum), erkek askerlik süresi kadar
Başvuru Süreci
Yeni model yasalaşırsa başvurular, sigorta başlangıç yılına göre belirlenen yaş ve prim şartları üzerinden yapılacak. 2000–2008 yılları arasında sigorta girişi olan çalışanlar, kademeli tablonun merkezinde yer alacak.
2026 İçin Beklentiler
Şu an için net bir yasal düzenleme bulunmasa da Meclis’e sunulan teklif süreci, kademeli emeklilik tartışmalarını canlı tutuyor. Önümüzdeki dönemde hükümet ve muhalefetten gelecek açıklamalar, modelin uygulanıp uygulanmayacağını belirleyecek.